Các lỗi thường mắc trong suy nghĩ/nhận thức
•Trầm trọng hóa/quan trọng hoá vấn đề
•Tuyệt đối hóa
•Suy luận tuỳ tiện
•Khái quát hoá vội vàng/thái quá
•Tự vận vào mình/ tự ám thị tiêu cực
•Chủ quan coi thường
•Cảm giác vô tích sự, vô giá trị của cá nhân
•Chú ý vào chi tiết
Kỹ thuật 3 bước điều chỉnh nhận thức, niềm tin sai lệch:
•Bước 1: nhận diện những ý nghĩ dựa trên những niềm tin không phù hợp
•Bước 2: tìm bằng chứng phản bác lại những niềm tin phi lý này
•Bước 3: nảy sinh ý nghĩ mới dựa trên niềm tin hợp lý, những mong muốn thực tế
Kỹ thuật 4 bước điều chỉnh nhận thức, hành vi:
• Bước 1: Đánh giá lại sự kiện, phân tích lại tình huống để tìm những ý nghĩ tự động (automatic thoughts) và phát hiện những lỗi hoặc tính vô lý của những ý nghĩ này.
• Bước 2: Thách thức những giả thuyết cơ bản của thân chủ: những tiền đề sai lệch ban đầu cần được mổ sẻ, phân tích để tìm ra tính bất hợp lý cần phải điều chỉnh
• Bước 3: Nhìn sự vật từ quan điểm của người khác: phân tích lại tình huống hoặc sự kiện từ các góc nhìn khác nhau
• Bước 4: Thức tỉnh những ý nghĩ lạc quan tích cực và thực tế hơn: quán tưởng dừng những ý nghĩ vẩn vơ, tiêu cực và thay thế chúng bằng những ý nghĩ tích cực tốt đẹp hơn.
Theo PGS. TS. Nguyễn Công Khanh