Mendeley: công cụ quản lý trích dẫn miễn phí

Trong các bài viết trước dainganxanh đã giới thiệu và hướng dẫn sử dụng các phần mềm công cụ hỗ trợ quản lý và trích dẫn tài liệu trong viết báo cáo nghiên cứu như EndNote, Zoreto. Bài này là một phần mền tương tự và có nhiều ưu điểm mà tác giả thấy hài lòng hơn trong quá trình sử dụng như: miễn phí đầy đủ tính năng, quản lý thư viện tài liệu dễ dàng, có tích hợp (plugin) cho browser, cho phép lưu trữ và trích dẫn trên nền tảng web/cloud…

Mendeley là một công cụ miễn phí khá phổ biến trong việc sắp xếp, quản lý và định dạng các trích dẫn trong quá trình viết một bài báo khoa học. Công cụ được phát triển bởi nhà xuất bản Elsevier. Hiện tại, Mendeley cho phép tạo các tài khoản với dung lượng lưu trữ đám mây là 2 GB. Mendely cung cấp các tính năng cơ bản như:

• Tự động tạo thông tin trích dẫn từ trang web hoặc kéo thả thủ công file tài liệu;
• Quản lý tài liệu cho các dự án nghiên cứu khác nhau theo thư viện riêng;
• Tích hợp với MS Word để thêm trích dẫn hoặc tạo danh mục tài liệu tham khảo tự động với nhiều kiểu trích dẫn.

Bên cạnh đó, Mendeley còn có những tiện ích rất hữu ích khác như:

• Lược khảo tài liệu: đọc và chú thích cho mỗi tài liệu
• Tự động đề xuất những bài báo có liên quan đến chủ đề nghiên cứu
• Nhập trích dẫn từ các công cụ quản lý trích dẫn khác như Endnote, Zotero…
• Sao lưu và chia sẻ thông tin trích dẫn
• Có thể sử dụng trên điện thoại, máy tính bảng…
• Lưu trữ các tài liệu trên Cloud và đồng bộ chúng trên nhiều thiết bị.

Video hướng dẫn sử dụng Mendeley

Nguồn video: TS BS Vũ Duy Kiên

Địa chỉ truy cập, đăng ký tài khoản và download: www.mendeley.com

Thông thường sau khi cài đặt xong, Mendeley sẽ tự Plug in và word và xuất hiện trên thanh công cụ ở Mục “References”

Nếu Mendeley không tự nhúng vào Word, các bạn có thể kích trực tiếp từ Mendeley thông qua Tools/Install MS word Plugin. Sau đó khởi động lại Word sẽ thấy Mendeley xuất hiện trên trong Tab References trên thanh công cụ word.

Nhập và quản lý tài liệu

Việc nhập tài liệu có thể thực hiện trên phần mềm đã cài trên máy tính hoặc thực hiện trên trình duyệt web sau khi đăng nhập. Trên desktop, việc đưa một bài báo khoa học dạng PDF vào Mendeley cưc kỳ dễ dàng. Các bạn có thể thử 1 trong 3 cách sau:

• Files/Add files và dẫn đường dẫn tới PDF cần thiết.
• Click vào nút Add Files ở ngay góc trên trái của giao diện Mendeley.
• Kéo thả các file PDF vào khoảng giữa của giao diện Mendeley.

Chèn trích dẫn vào Word

Cách chèn trích dẫn vào file word chỉ cần đặt con trỏ lại vị trí cần thiết, rồi mở mục “REFERENCES” trên thanh công cụ của Word, bấm vào “Insert Citation” trong khung Mendeley Cite O-Matic (chứ không phải Insert Citation trong khung Citations and Bilography có sẵn của Word). Khi đó, Mendeley sẽ được kích hoạt và mở ra giao diện sau:

Tại đây các bạn có thể nhập từ khóa như tên tác giả, tên tài liệu thì Mendeley sẽ hiện ra một list cho bạn chọn và bạn chỉ việc chọn đúng tài liệu mình cần. Hoặc đơn giản bạn có thể bấm vào Go to Mendeley để lựa chọn tài liệu mình cần rồi bấm nút Cite để tiến hành trích dẫn. Mendeley sẽ tự điền số hay tên tác giả (tùy style tạp chí) ngay vị trí con trỏ. Trong trường hợp bạn trích dẫn một nội dung của nhiều tài liệu thì bạn chỉ cần bấm giữ phím Ctrl để lựa chọn các tài liệu phù hợp rồi bấm nút Cite.

Tạo Danh mục tài liệu tham khảo tự động

Sau khi viết xong nội dung kèm theo trích dẫn phù hợp, tiếp đến, là việc tạo danh mục tài liệu tham khảo cho bài viết. Mendeley cho phép bạn tạo danh mục tài liệu tham khảo tự động cho những tài liệu bạn đã trích dẫn trong nội dung bằng cách bấm vào “Insert Bibliography” trong khung Mendeley Cite O-Matic. Mendeley sẽ hiển thị toàn bộ tài liệu tham khảo theo kiểu trích dẫn bạn chọn tại vị trí hiện hành của con trỏ (cũng như tự động cập nhật các tài liệu mới được thêm vào trong nội dung). Các bạn cũng có thể chỉnh sửa bằng tay list này, tuy nhiên, nếu cần chỉnh sửa, các bạn nên chỉnh sửa hẳn trong Mendeley để lưu lại cho các lần cập nhật sau này (nếu cần).

Các trường đại học hoặc các tạp chí khác nhau có thể yêu cầu các kiểu trích dẫn khác nhau như APA, Chicago, Harvard, IEEE… Các bạn có thể lựa chọn kiểu trích dẫn phù hợp tại ô Style trong khung Mendeley Cite O-Matic ở mục REFFERENCES. Ví dụ bên dưới là cách trích dẫn và tài liệu tham khảo ứng với hai kiểu trích dẫn APA và IEEE.

Lựa chọn và chỉnh sửa citation styles

Nhiều trường Đại học và tạp chí ở Việt Nam có quy định trích dẫn không theo chuẩn quốc tế gây không ít khó khăn cho người viết báo cáo khoa học. Tuy nhiên không phải là không có cách. Chúng ta có thể chỉnh sửa style bằng chính công cụ của Mendeley cung cấp tại địa chỉ: https://csl.mendeley.com

[—ATOC—]
[—TAG:h3—]